Γράφει ο Richard Haass*
Πηγή : Project Syndicate
Ενώ οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ τον Νοέμβριο είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι το πιο σημαντικό γεγονός της φετινής χρονιάς, πολλές άλλες βασικές χώρες θα επιλέξουν επίσης νέους ηγέτες φέτος. Τα αποτελέσματα, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα έχουν βαθιές συνέπειες για τον πόλεμο και την ειρήνη, τη δράση για το κλίμα και πιθανώς το μέλλον της δημοκρατίας.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ – Στην παλιά μου δουλειά στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, οι συνάδελφοι με ρωτούσαν συχνά τι είναι πιθανό να συμβεί σε αυτήν ή εκείνη την κατάσταση. Συχνά, δεν υπήρχε τρόπος να το γνωρίζω, και υπενθύμισα στους ερωτώντες ότι ήμουν Διευθυντής Σχεδιασμού Πολιτικής και όχι πρόβλεψης. Τούτου λεχθέντος, η πρόβλεψη μπορεί να είναι μια χρήσιμη πνευματική άσκηση που μας εξυπηρετεί καλά την επόμενη χρονιά.
Οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ τον Νοέμβριο είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι το πιο σημαντικό γεγονός του 2024. Βεβαίως, οι εκλογές στις ΗΠΑ είναι πάντα σημαντικές δεδομένης της ισχύος και της επιρροής της Αμερικής. Αλλά αυτό που κάνει αυτές τις εκλογές θεμελιωδώς διαφορετικές είναι ότι είναι πιθανό να είναι μια στην οποία οι διαφορές μεταξύ των μεγάλων υποψηφίων κομμάτων υπερτερούν κατά πολύ των ομοιοτήτων τους. Αν υποθέσουμε ότι ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο πρώην Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κερδίσουν τις υποψηφιότητες των αντίστοιχων κομμάτων τους, το ποιος θα κερδίσει θα έχει μεγάλη σημασία, τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για τον κόσμο.
Σίγουρα, υπάρχουν κάποιες ομοιότητες μεταξύ Μπάιντεν και Τραμπ. Κανένας από τους δύο δεν πιστεύει στο ελεύθερο εμπόριο, αν και ο Τραμπ, σε αντίθεση με τον Μπάιντεν, είναι καθαρά προστατευτισμός. Και οι δύο ευνοούν τον μεγαλύτερο ρόλο της κυβέρνησης στην οικονομία. Και οι δύο ήθελαν να φύγουν από το Αφγανιστάν. Συμφωνούν επίσης για την ανάγκη να ακολουθηθεί μια σκληρή γραμμή απέναντι στην Κίνα, ειδικά όταν πρόκειται για εμπόριο και επενδύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες.
Όμως οι διαφορές είναι πολύ μεγαλύτερες. Ο Μπάιντεν είναι ένας πολιτικός καριέρας που πιστεύει στη δημοκρατία, ασπάζεται τους κανόνες της και είναι έτοιμος να εργαστεί πέρα από τις κομματικές γραμμές για να σφυρηλατήσει συμβιβασμούς που ωφελούν τη χώρα. Ο Τραμπ είναι ένας αουτσάιντερ που είναι έντονα κομματικός και απορρίπτει τις πολιτικές νόρμες (όπως η αποδοχή της εκλογικής ήττας), βάζοντας συχνά τον εαυτό του μπροστά από τη δημοκρατία της χώρας.
Η προσέγγιση της εξωτερικής πολιτικής του Μπάιντεν επικεντρώνεται στους συμμάχους της Αμερικής, τους οποίους θεωρεί μεγάλη πηγή συγκριτικού πλεονεκτήματος για τις ΗΠΑ. Ο Τραμπ θεωρεί τους συμμάχους περισσότερο ως οικονομικούς ανταγωνιστές και ως απορροή του αμερικανικού ταμείου. Ενώ ο Μπάιντεν χαρακτήρισε αυτή την περίοδο της ιστορίας ως διαμάχη μεταξύ δημοκρατίας και απολυταρχίας και υποστήριξε ότι η Αμερική χρειάζεται να βοηθήσει τους δημοκρατικούς φίλους σε όλο τον κόσμο, ο Τραμπ τα πάει πολύ καλύτερα με τους αυταρχικούς και φαίνεται να ζηλεύει τον πολιτικό τους έλεγχο. Ο κατάλογος των θεμάτων στα οποία διαφέρουν σημαντικά τα δύο είναι μακρύς και περιλαμβάνει την κλιματική αλλαγή, τη μεταναστευτική πολιτική και την πρόσβαση στην άμβλωση, για να αναφέρουμε μερικά.
Από τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, ο Τραμπ πρέπει να θεωρείται το φαβορί. Η πολιτική και η προσωπικότητά του ταιριάζουν καλύτερα με αυτή τη λαϊκιστική εποχή. Ο Μπάιντεν βαρύνεται επίσης από την αντίληψη ότι είναι πολύ μεγάλος, καθώς και από τον πληθωρισμό και τη μη δημοφιλή εισροή μεταναστών. Το μεγαλύτερο ερώτημα που αιωρείται πάνω από τον Τραμπ είναι ο βαθμός στον οποίο τα νομικά του προβλήματα θα μεταφραστούν σε πολιτικά προβλήματα
Αλλά οι Αμερικανοί δεν θα ψηφίσουν μόνο για πρόεδρο αυτό το φθινόπωρο. Τα ψηφοδέλτιά τους θα αποφασίσουν επίσης εάν το Κογκρέσο θα ελέγχεται από το ίδιο κόμμα. Προς το παρόν, η άνω αίθουσα, η Γερουσία, βρίσκεται στα χέρια των Δημοκρατικών, ενώ η Βουλή των Αντιπροσώπων έχει πλειοψηφία Ρεπουμπλικανών. Το αντίθετο είναι πιθανό να συμβεί μετά τον Νοέμβριο.
Εάν κερδίσει ο Τραμπ, μια Βουλή που ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς μπορεί να είναι το πιο σημαντικό όριο της εξουσίας του σε ομοσπονδιακό επίπεδο, εκτός εάν το Ανώτατο Δικαστήριο δείξει ότι είναι πιο συντηρητικό παρά ιδεολογικό. Εάν κερδίσει ο Μπάιντεν, μια Γερουσία που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους θα μπορούσε να κάνει τη διακυβέρνηση πολύ σκληρή.
Πέρα από τις ΗΠΑ, θα υπάρξουν δεκάδες εκλογές σε όλο τον κόσμο το 2024. Η πρώτη μεγάλη θα γίνει στην Ταϊβάν στα μέσα Ιανουαρίου. Οι δημοσκοπήσεις υποδηλώνουν κλειστή κούρσα, με τον υποψήφιο για την προεδρία του κυβερνώντος Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος, Γουίλιαμ Λάι, να προηγείται ελαφρώς σε τριπλή κούρσα. Αλλά αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι κανένας από τους υποψηφίους δεν φαίνεται πρόθυμος να κάνει κάτι απερίσκεπτο όπως να διακηρύξει την ανεξαρτησία. Ωστόσο, εάν ο Λάι γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Ταϊβάν, η Κίνα πιθανότατα θα απαντούσε αυξάνοντας τον στρατιωτικό, οικονομικό και πολιτικό της εξαναγκασμό στο νησί.
Δύο μήνες αργότερα, η Ρωσία θα διεξαγάγει επίσης προεδρικές εκλογές . Ίσως δεν υπάρχει ευκολότερη πρόβλεψη από το ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα κερδίσει άλλη μια θητεία.
Μια άλλη εύκολη πρόβλεψη είναι ότι ο επόμενος πρόεδρος του Μεξικού θα είναι γυναίκα αφού οι ψηφοφόροι προσέλθουν στις κάλπες τον Ιούνιο. Οι δύο κορυφαίοι υποψήφιοι είναι γυναίκες, αριστερές και τρέχουν σε πλατφόρμες που θα συνέχιζαν πολλές από τις πολιτικές του απερχόμενου προέδρου, Andrés Manuel López Obrador (AMLO).
Το επόμενο έτος θα καθοριστεί επίσης σε μεγάλο βαθμό από τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Ο τρίτος χρόνος του τρέχοντος πολέμου είναι απίθανο να είναι αποφασιστικός. Καμία πλευρά δεν μπορεί να επιβάλει τη βούλησή της στο πεδίο της μάχης, και καμία δεν είναι διατεθειμένη να διαπραγματευτεί.
Η Ουκρανία δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί τίποτα λιγότερο από την πλήρη αποκατάσταση των συνόρων της το 1991. Μπορεί, ωστόσο, να αναγκαστεί να υιοθετήσει μια πιο αμυντική στρατηγική καθώς η δυτική στρατιωτική υποστήριξη μειώνεται. Ο Πούτιν εμφανίζεται βέβαιος ότι ο χρόνος θα αποδυναμώσει την αποφασιστικότητα των υποστηρικτών της Ουκρανίας στη Δύση. Συγκεκριμένα, ο Πούτιν περιμένει να δει αν ο Τραμπ θα κερδίσει, οπότε αναμένει, με βάσιμους λόγους, ότι η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία θα μειωθεί κατακόρυφα, αν όχι θα σταματήσει εντελώς.
Έπειτα, υπάρχει ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, που τώρα διανύει τον τρίτο μήνα. Κάποια στιγμή, η ένταση του πολέμου θα εξασθενίσει κάπως και θα δώσει τη θέση της σε μια ισραηλινή κατοχή της Γάζας που χαρακτηρίζεται από περιοδική βία.
Αυτό που θα ακολουθήσει στη Γάζα και στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τις ισραηλινές εκλογές που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα διεξαχθούν το 2024 . Εάν ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου και μια κυβέρνηση ομοϊδεάτη συνεχίσουν στην εξουσία, οι προοπτικές για διπλωματία θα είναι ζοφερές. Η εκλογή μιας πιο κεντρώου κυβέρνησης, ωστόσο, θα δημιουργούσε διπλωματικές δυνατότητες για τις ΗΠΑ και τους Άραβες εταίρους τους, αν και τυχόν διπλωματικές προοπτικές θα μπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο από τη διεύρυνση του πολέμου στον Λίβανο ή ακόμα και στο Ιράν.
Όσον αφορά τις σχέσεις Κίνας και ΗΠΑ-Κίνας, το 2024 είναι απίθανο να είναι έτος δραματικών αλλαγών. Οι Κινέζοι αξιωματούχοι επικεντρώνονται ως επί το πλείστον στην οικονομία και δεν αναζητούν μια αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερους ελέγχους εξαγωγών και περιορισμούς επενδύσεων. Όπως η Ρωσία, έτσι και η Κίνα θα έχει το ένα μάτι στραμμένο στην πολιτική των ΗΠΑ, αν και πολλοί στην Κίνα είναι λιγότερο σίγουροι ότι μια νίκη Τραμπ θα ήταν αναγκαστικά προς το συμφέρον της Κίνας.
Το μεγαλύτερο γεγονός που θα συμβεί στον απόηχο των εκλογών στις ΗΠΑ είναι πιθανό να είναι η ετήσια Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP29), η οποία θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο στο Αζερμπαϊτζάν . Είναι εξίσου πιθανό η συγκέντρωση να μην παράγει αποτελέσματα που να ανακόπτουν ουσιαστικά την κρίση.
Τελευταία αλλά όχι ασήμαντη είναι η Αργεντινή, όπου ένας νέος πρόεδρος έκανε εκστρατεία σε μια πλατφόρμα ριζικών αλλαγών. Η ιστορία υποδηλώνει ότι όταν οι ξένοι γίνονται εσωτερικοί, η πραγματικότητα συχνά μετριάζει αυτό που κάνουν. Φυσικά, ο Τραμπ παρέχει στοιχεία ότι αυτό δεν είναι πάντα έτσι. Τέτοιες ρυτίδες είναι ένας λόγος που αυτές οι προβλέψεις είναι τόσο δύσκολες.
δείτε το άρθρο εδώ: The World in 2024
*Richard Haass
Ο Richard Haass, Επίτιμος Πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων και ανώτερος σύμβουλος στο Centerview Partners, υπηρέτησε στο παρελθόν ως Διευθυντής Πολιτικού Σχεδιασμού για το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ (2001-03) και ήταν ο ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου Τζορτζ Μπους στη Βόρεια Ιρλανδία και Συντονιστής για το Μέλλον του Αφγανιστάν. Είναι ο συγγραφέας του The Bill of Obligations: The Ten Habits of Good Citizens (Penguin Press, 2023) και του εβδομαδιαίου ενημερωτικού δελτίου Substack Home & Away .